دندان‌های آخری و جانبی در هر فک به عنوان دندان‌های سه‌جلوه‌ای یا دندان‌های مولر نیز شناخته می‌شوند. از دندان‌های عقل (یا دندان عقل) نیز به عنوان سومین و آخرین دندان‌های مولر یاد می‌شود. این دندان‌ها در بسیاری از افراد به صورت نامطلوب رشد می‌کنند و باعث وارد آمدن آسیب به دندان‌های مجاور خود می‌شوند، همچنین می‌توانند به بافت لثه و عروق حساس اطراف خود آسیب بزنند. دندان‌های عقل معمولاً در سنین بزرگتر نسبت به دیگر دندان‌ها بروز می‌کنند.فرآیند جوانه‌زدن و بروز دندان‌های عقل از لثه‌ها معمولاً در بازه سنی 17 تا 25 سالگی اتفاق می‌افتد. اما در برخی موارد، ما ممکن است نیاز داشته باشیم این دندان‌ها را به موقع کشیده یا جراحی کنیم.
سنین رشد دندان عقل:
17 الی 25 سال
علت وجود دندان عقل
در دوران باستان و اولیه تاریخ بشر، اجداد انسان‌ها از دندان‌های عقل برای جویدن بافت‌های گیاهی استفاده می‌کردند. تحقیقات مختلف نشان داده است که انسان‌های نخستین فک‌های بزرگتری نسبت به زمان حال داشته‌اند و تعداد دندان‌های آنها نیز بیشتر بوده است. این تعداد بیشتر و اندازه بزرگتر فک‌ها به آنها کمک می‌کرده تا برگ‌ها و شاخه‌های گیاهان را بهتر جویده و خوردن آنها را آسان‌تر کنند.
اما در حال حاضر، با توجه به افزایش منابع غذایی حاوی انرژی و کربوهیدرات‌های زیاد، فک‌های ما به طور طبیعی کوچکتر از نیاکانمان هستند و این باعث شده فضای کمتری برای رشد دندان‌ها در اختیار داشته باشیم.جالب است که با پیشرفت تکنولوژی در حوزه بهداشت دهان و دندان و همچنین تغییرات در رژیم‌های غذایی که به نرم‌تر شدن آنها منجر شده، دیگر مانند گذشته نیازی به دندان‌های عقل نداریم. اما با این حال، دندان‌های عقل هنوز هم در کنار سایر دندان‌های ما جوانه می‌زنند. اگر این دندان‌ها برای شما مشکلی ایجاد نکنند، معمولاً سر جایش باقی می‌مانند. اما اگر به هر دلیلی باعث ایجاد مشکل برای شما و سایر دندان‌ها می‌شوند، باید اقدام به کشیدن دندان‌های عقل بالا یا پایین کنید.
بیشتر بخوانید: دندان عقل نهفته
علت کشیدن دندان عقل
علاوه بر آسیب‌دیدگی استخوان فک و بافت لثه، وجود علائمی نشان‌دهنده نیازمندی به کشیدن دندان عقل (دندان‌های سوم مولر) وجود دارد. برای مثال، ازدحام و کراودینگ دندان‌ها و عفونت دندان و داخل دهان دو علت مهم برای کشیدن دندان‌های عقل بالا یا پایین به شمار می‌روند. این علائم عبارتند از:
- ازدحام دندان‌ها: دندان‌های عقل معمولاً در فضای کمتری از دهان جوانه می‌زنند و ممکن است به دندان‌های مجاور خود فشار وارد کنند و باعث ازدحام دندان‌ها شوند. این ازدحام می‌تواند باعث عدم ترتیب صحیح دندان‌ها و ایجاد مشکلات ارتودنسی شود.
- کراودینگ دندان‌ها: کراودینگ به معنای فضای کمتری برای جوانه‌زدن دندان‌ها است. دندان‌های عقل به دلیل محدودیت فضایی در فک معمولاً به‌طور نامنظمی و کم‌فضایی جوانه می‌زنند که ممکن است به دندان‌های مجاور یا اطراف لثه آسیب برساند.
- عفونت داخل دهان: در بعضی از موارد، دندان‌های عقل ممکن است به‌طور ناقص جوانه زده و جزئی در لثه باقی بمانند که باعث ایجاد چالش‌های بهداشت دهان و دندان و بروز عفونت‌های داخل دهان شوند.
- التهاب و درد: اگر دندان عقل جوانه بزند و در جای خود به‌طور کامل نیاید، ممکن است باعث التهاب و درد لثه و بافت‌های اطراف شود که به مشکلات در منطقه دهان و چانه منجر می‌شود.
به طور کلی، تصمیم به کشیدن دندان‌های عقل بالا یا پایین باید توسط دندانپزشک تخصصی ارتودنسی و جراحی دهان و فک‌ها گرفته شود. او با بررسی وضعیت دندان‌ها و شناخت نیازهای شما، به شما نصیحت مناسبی درباره کشیدن یا نگهداشتن دندان‌های عقل خواهد داد.
زمان کشیدن دندان عقل
باید به طور معقول و با توجه به شرایط هر فرد، زمان مناسب برای کشیدن دندان عقل تعیین شود. در برخی از موارد، کشیدن دندان عقل می‌تواند به علت عدم جوانه‌زدن مناسب، ازدحام دندان‌ها و سایر مشکلات بهداشت دهان و دندان انجام شود. برخی از شرایطی که ممکن است نیاز به کشیدن دندان عقل را ایجاد کنند عبارتند از:
- نهفتگی دندان: اگر دندان عقل نهفته باشد و به‌طور کامل از لثه بیرون نیاید، ممکن است باعث عفونت، کیست دندان و یا ازدحام دندان‌ها شود.
- عفونت: دندان عقل نهفته می‌تواند باعث بروز عفونت در داخل لثه و استخوان فک شود که بهداشت دهان را تهدید می‌کند.
- دشواری در تمیز کردن: دسترسی به دندان‌های عقل برای تمیزکردن آنها دشوارتر است و این می‌تواند به‌طور دائمی به پلاک و ترتار متصل شود.
- بوی بد دهان: ازدحام دندان‌ها و دشواری در تمیز کردن می‌تواند منجر به بوی بد دهان شود.
بیشتر بخوانید: کشیدن دندان در گرگان
دلایل نیاز به کشیدن دندان عقل
با توجه به 3 دلیل قانع کننده زیر، کشیدن دندان عقل به موقع ممکن است بهترین گزینه برای حفظ سلامت دندان و دهان و سلامت عمومی شما باشد:
- پیشگیری از آسیب دیدگی ساختارهای مجاور: کشیدن دندان عقل می‌تواند از ایجاد ازدحام دندان‌ها، درد، آسیب دیدگی اعصاب و استخوان‌های فک، و همچنین پیشگیری از بروز حفره‌ها جلوگیری کند.
- پیشگیری از تشکیل تومور: کشیدن دندان عقل به موقع می‌تواند از تشکیل تومورهایی که نیاز به جراحی دندان دارند جلوگیری کند. بهتر است دندان عقل را در زمانی که هنوز کج نشده ولی احتمال کج شدن و بروز آسیب وجود دارد، از دهان خارج کنید.
- حفظ بهداشت دهان: کشیدن دندان عقل می‌تواند به حفظ بهداشت دهان کمک کند، زیرا دسترسی به دندان‌های عقل برای تمیزکردن دشوارتر است و این می‌تواند منجر به ایجاد پلاک و ترتار و پوسیدگی شود.
- اجتناب از آسیب به لثه و بافت‌های نرم اطراف: جوانه‌زدن دندان عقل ممکن است باعث فشار و آسیب به بافت‌های نرم اطراف دندان شود، که می‌تواند به عفونت‌ها و التهابات لثه منجر شود.
- احتمال نیاز به عمل جراحی بعدی: در بعضی از موارد، اگر دندان عقل به صورت ناکامل جوانه‌زده باقی بماند، ممکن است در آینده نیاز به عمل جراحی جداگانه برای کشیدن آن وجود داشته باشد که ممکن است باعث ایجاد مشکلات و ناراحتی بیشتر شود.
- بهبود بهداشت دهان و دندان: کشیدن دندان عقل می‌تواند بهبود بهداشت دهان و دندان را تسهیل کند و از پیشرفت بیشتر مشکلات و پوسیدگی‌ها جلوگیری کند.
- راحتی درمانی: کشیدن دندان عقل ممکن است به دندانپزشک اجازه دهد که به راحتی به ترمیم دندان دسترسی پیدا کند و درمان‌هایی مانند ارتودنسی دندان و ترمیم پروتزها را به‌طور مؤثرتر انجام دهد.
به همین دلایل، اگر دندان عقل شما مشکلی ایجاد می‌کند و یا ازدحام، درد، عفونت و سایر مشکلات در دهان و دندان‌ها به‌وجود می‌آورد، بهتر است به دندانپزشک مراجعه کنید تا در مورد نیاز به کشیدن دندان عقل و زمان مناسب برای آن تصمیم‌گیری صحیح انجام شود.
بدود دیدگاه