تبخال لب و دهان یا هرپس سیمپلکس لابیالیس، یک اختلال شایع و ناخوشایند است که توسط ویروس هرپس سیمپلکس در دهان ایجاد می‌شود. این ویروس وارد پوست یا غشای مخاطی می‌شود و باعث ایجاد زخم‌های دردناک در لب، دهان، زبان و لثه، همراه با علائمی مانند تب می‌شود. بعد از این مرحله، ویروس به بخشی از بافت عصبی منتقل شده و در آنجا مجدداً فعالیت می‌کند.
عوامل استرسی می‌توانند باعث فعال شدن مجدد ویروس شوند و به ظاهر زخم‌ها و علائم جدید منجر شوند. این ویروس تنها بر انسان تأثیر می‌گذارد و بیشتر افراد در طول عمر خود با آن مخصوصاً در دوران کودکی و نوجوانی مبتلا می‌شوند. انتقال ویروس معمولاً از طریق تماس با بزاق، غشای مخاطی یا پوست آلوده صورت می‌گیرد. اما خوشبختانه، تبخال معمولاً بیماری خطرناکی نیست و با استفاده از درمان‌های موجود می‌توان زمان بهبودی و علائم را کاهش داد.
علائم تبخال چیست؟
علائم تبخال لب ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- ظاهر تاول‌ها یا زخم‌های دردناک در دهان، لب، زبان، بینی یا لثه‌ها
- سوزش و درد در اطراف تاول‌ها
- احساس سوزش یا خارش در نزدیکی لب
- ظاهر چندین تاول کوچک که با هم رشد کرده و ممکن است قرمز و ملتهب شوند
- احساس سوزش یا احساس گرما روی لب یا نزدیک آن که معمولاً نشان دهنده این است که ظرف یک تا دو روز تبخال ظاهر می‌شود.
این علائم ممکن است برای اولین بار ظاهر شوند یا در صورت ابتلا مجدد، شدت بیشتری داشته باشند.
درمان تبخال لب و دهان در خانه
برای درمان خانگی تبخال می‌توانید از روش‌های زیر استفاده کنید:
1. استفاده از لیمو: برخی افراد از استفاده از عصاره لیمو بر روی تبخال‌ها به عنوان یک روش طبیعی برای کاهش التهاب و آنتی‌باکتریال استفاده می‌کنند.
2. استفاده از کمپرس سرد و گرم: تغییرات دمایی مانند استفاده از کمپرس سرد یا گرم ممکن است به کاهش درد و التهاب کمک کند.
3. استفاده از ژل آلوئه ورا: آلوئه ورا خواص ضد التهابی و ضد عفونی کننده‌ای دارد که می‌تواند به درمان تبخال کمک کند.
4. استفاده از کرم ضد آفتاب: استفاده از کرم ضد آفتاب می‌تواند کمک کند تا از تحریک نوری مستقیم بر روی تبخال‌ها جلوگیری شود و آنها را حفظ کند.
5. مدیریت استرس: استرس می‌تواند باعث فعال شدن مجدد ویروس هرپس سیمپلکس شود، بنابراین مدیریت استرس می‌تواند به کنترل تبخال‌ها کمک کند.
6. مصرف داروهای ضد التهاب مانند ایبوپروفن یا استامینوفن: این داروها می‌توانند به کاهش درد و التهاب مرتبط با تبخال کمک کنند.
7. استفاده از سرکه سیب: برخی افراد اعتقاد دارند که استفاده از سرکه سیب به عنوان یک ضد باکتریال طبیعی می‌تواند در درمان تبخال مؤثر باشد.
8. استفاده از روغن درخت چای: این روغن دارای خواص ضد باکتری و ضد التهابی است که می‌تواند به درمان تبخال‌ها کمک کند.
9. استفاده از سیر: برخی اعتقاد دارند که مصرف سیر به عنوان یک ضد باکتریال طبیعی می‌تواند در درمان تبخال‌ها مؤثر باشد.
10. استفاده از عسل کانوکا: عسل کانوکا دارای خواص ضد باکتری و ضد التهابی است که ممکن است در درمان تبخال‌ها مؤثر باشد.
11. استفاده از مکمل‌های خوراکی یا کرم لیزین: برخی اعتقاد دارند که مصرف مکمل‌های خوراکی یا استفاده از کرم لیزین می‌تواند به کاهش فراوانی تبخال‌ها کمک کند.
12. استفاده از روغن نعناع: این روغن دارای خواص ضد التهابی و ضد باکتریایی است که ممکن است به درمان تبخال‌ها کمک کند.
13. مصرف ویتامین‌ها: برخی ویتامین‌ها مانند ویتامین C و ویتامین E می‌توانند به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کنند و در مقابله با ویروس هرپس سیمپلکس مؤثر باشند.
14. مصرف انار: برخی معتقدند که مصرف انار به دلیل دارا بودن آنتی‌اکسیدان‌ها و خواص ضد التهابی، می‌تواند در کاهش علائم تبخال مؤثر باشد.
درمان تبخال لب و دهان با دارو
علاوه بر زمانی که زخم‌های تبخال به طور طبیعی بهبود می‌یابند، استفاده از برخی داروها می‌تواند به تسریع فرآیند بهبودی کمک کند. داروهایی همچون آسیکلوویر (مانند Zovirax)، والاسیکلوویر (والترکس)، پنسیکلوویر (دناویر) و فامسیکلوویر با تجویز پزشک معالج در این زمینه مورد استفاده قرار می‌گیرند. بهتر است استفاده از این داروها همزمان با ظاهر شدن علائم اولیه تبخال مانند گزگز لب و قبل از ظاهر شدن زخم‌ها آغاز شود. برای افرادی که سیستم ایمنی ضعیف دارند، ممکن است داروهای خوراکی یا تزریقی تجویز شود، به ویژه در مواردی که این افراد نوزادان زیر 6 هفته یا افراد مبتلا به بیماری‌های حاد هستند.
همچنین، برخی افراد ممکن است نیاز به بستری در بیمارستان داشته باشند اگر:
- عفونت موضعی شدید داشته باشند یا سیستم ایمنی ضعیفی داشته باشند.
- عفونت به سایر اندام‌ها سرایت کرده باشد.
- نیاز به هیدراتاسیون تزریقی داشته باشند.
- نوزادان با سن کمتر از 6 هفته باشند.
جلوگیری از شیوع تبخال لب و دهان
برای جلوگیری از شیوع تبخال، می‌توانید اقدامات زیر را انجام دهید:
1. رعایت بهداشت شخصی: دستمال یا وسایل آلوده را در آب جوش قرار دهید و از لمس تاول یا زخم‌های آلوده خودداری کنید. همچنین، دست‌های خود را به طور منظم با آب و صابون بشویید.
2. اجتناب از استفاده مشترک از وسایل: از ظرف‌های غذایی یا وسایل شخصی مشترک با افراد آلوده استفاده نکنید و این اقدام را جدی بگیرید.
3. اجتناب از بوسیدن و رابطه جنسی دهانی: از بوسیدن یا رابطه جنسی دهانی با افراد آلوده اجتناب کنید تا جلوگیری از انتقال ویروس هرپس سیمپلکس شود.
4. استفاده از محافظت‌های فردی: در صورت لمس تاول یا زخم، بلافاصله دستان خود را با آب و صابون بشویید و از تماس زیاد با قسمت‌های دیگر بدن خودداری کنید.
بدود دیدگاه